Hand in eigen boezem

Gisterochtend beklommen vier activistes van FEMEN het balkon van de ambtswoning van de Indiase ambassadeur in Oekraïne en ontrolden daar spandoeken met teksten als ‘Wij zijn geen prostituees’ en ‘Wij eisen een verontschuldiging’.

Het protest is gericht tegen het officiële beleid van de Indiase regering om vrouwen van 15 tot 40 jaar uit m.n. Rusland, Oekraïne en Kazachstan te onderwerpen aan een strenge controle wanneer zij van plan zijn om naar India af te reizen. Zo meent India de invasie te kunnen bestrijden van Oost-Europese vrouwen, die verantwoordelijk zouden zijn voor de snelle ontwikkeling van de seksindustrie aldaar.

Voor FEMEN is het aanwijzen van vrouwen als potentiële prostituees beledigend en stigmatiserend. Bovendien draagt het niet bij tot de oplossing van het probleem. India zou er beter aan doen om de hand in eigen boezem te steken door lokale pooiers op te pakken en voor de rechter te slepen.

De achterdocht die vrouwen treft die naar het buitenland willen reizen is natuurlijk niet nieuw, maar vormt de dagelijkse praktijk van vele ambassades. Elke dag moeten honderden Oekraïense vrouwen bij aanvraag van een visum de vernederende procedure ondergaan om ambtenaren ervan te overtuigen dat ze geen hoeren zijn. Dat is niet alleen beledigend voor de vrouwen zelf, maar voor het gehele Oekraïense volk.

‘Oekraïne is geen bordeel! Oekraïense vrouwen zijn geen prostituees!’ zo luidt de mantra van FEMEN.

Allemaal waar, maar toch kunnen we niet om het feit heen dat er dagelijks vele jonge Oekraïense vrouwen slachtoffer worden van vrouwenhandelaars, onder valse voorwendselen naar het buitenland worden gelokt, eenmaal daar aan gekomen door pooiers worden geïntimideerd, in elkaar geslagen en verkracht om vervolgens voor het raam te worden gezet – FEMEN zal de eerste zijn om dit te beamen.

Vanuit dit perspectief lijkt het voor de hand te liggen dat landen proberen dit tegen te gaan door deze vrouwen al voordat ze de grens willen oversteken tegen te houden. Maar de maatregelen die hieruit voortvloeien zijn niet alleen beledigend, ze blijken ook nog eens niet te werken. Vrouwenhandelaren zijn inventief en meedogenloos genoeg om deze hindernissen te omzeilen en erger nog, blijven zelf zo grotendeels buiten schot.

Een begin van een oplossing lijkt te liggen in het strafbaar stellen van de daders, niet alleen de vrouwenhandelaren en pooiers, maar ook de hoerenlopers, die zich vergrijpen aan vrouwen die gedwongen in de prostitutie werken. Dit zegt ook politieman Henk Werson in een uitgebreid interview in de Volkskrant van gisteren en de avond daarvoor bij Pauw Witteman - naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek over vrouwenhandel en uitbuiting, ‘De fatale fuik’.

‘Hoe kun je zien dat een vrouw gedwongen wordt?’ is de bekende tegenwerping. ‘Als iemand huilt, dof uit haar ogen kijkt, vol blauwe plekken zit of de naam van haar pooier op haar lichaam heeft getatoeëerd… dit zijn goede redenen voor een klant om aangifte te doen,’ meent Werson.

Daarnaast moet de politie zich bekwamen in het effectief ondervragen van prostituees om er achter te komen in hoeverre er sprake is van dwang. Vaak zijn de vrouwen bang voor represailles van hun pooiers of menen zelfs dat de politie deel uitmaakt van het complot. Het vereist veel takt, geduld en inlevingsvermogen (niet altijd de sterkste wapens van dienders) om het wantrouwen weg te nemen en de waarheid boven water te krijgen.

Het probleem dat je lang niet altijd kunt zien of een vrouw vrijwillig voor het raam zit, zo wil ik er aan toevoegen, zou niet alleen het probleem van de vrouw moeten zijn, maar ook van de hoerenloper. Hij neemt immers het risico een vrouw tegen haar zin te misbruiken – naar schatting in Nederland ongeveer 70 tot 80 procent. De gevolgen zouden dan ook voor zijn rekening moeten komen. Is hij hiervan doordrongen, wordt het hem te link, dan vergaat hem hopelijk de lust en is de oplossing heel simpel: niet meer naar de hoeren gaan!

Terug naar het protest bij de ambassade van India al laat de afloop zich raden. Politie was snel ter plekke om de vrouwen van FEMEN op te pakken en af te voeren naar het bureau - al deed Inna nog een dappere poging om het busje tegen te houden.